ជារៀងរាល់ឆ្នាំ សហគមន៍ជនជាតិ ខ្មែរ ប្រារព្ធពិធីដាក់បាយបិណ្ឌ ប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី ១ រោច ខែភទ្របទ រហូតដល់ថ្ងៃ ១៥ រោច ខែភទ្របទ។ ចុងបញ្ចប់ពិធីនេះគឺពិធីសែន ដូនតា ជាពិធីបុណ្យមួយក្នុងចំណោមពិធីបុណ្យធំៗទាំង ៣ ក្នុងឆ្នាំរបស់បងប្អូនជនជាតិ ខ្មែរ ណាមបូ។
ព្រះតេជគុណ ឡឹម ទូ លិញ ព្រះពហុសូត្រវត្តសិរីតេជោមហាទុប និមន្តមានសង្ឃដីកាថា៖ តាមទំនៀមទំលាប់ប្រពៃណីបានបន្សល់ទុកជាយូរយារណាស់មកហើយ ឲ្យតែដល់ឱកាសពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌម្តងៗ ចាប់ពីម៉ោង ៤ ទៀបភ្លឺ ពុទ្ធបរិស័ទជាច្រើនកុះករអញ្ជើញមកកាន់វត្តអារាម ដោយនាំយកបាយបិណ្ឌ ព្រមទាំងទេយ្យទានចាំបាច់ផ្សេងៗ ដើម្បីចូលរួមពិធីដាបង្សុកូល។
បន្ទាប់ពីស្តាប់ព្រះសង្ឃចម្រើនព្រះបរិត្ត ពុទ្ធបរិស័ទធ្វើពិធីដាក់បាយបិណ្ឌជុំវិញបរិវេណព្រះវិហារ ឧទ្ទិសមគ្គផលជូនញាត្តិការ ហើយក៏សុំអោយដួងវិញ្ញាណទាំងឡាយមានប្រែត អសុរកាយ តិរច្ឆាន ដែលជាព្រលឹងវិញ្ញាណបានប្រព្រឹត្តអំពើបាបជាច្រើនកាលនៅមានជីវិត ពេលស្លាប់ក៏ធ្លាក់ទៅកាន់ឋាននរក សូមឱ្យបានរួចផុតពីកម្មពារក្នុងពេលឆាប់ៗ។
ក្នុងឱកាសនេះ ពុទ្ធបរិស័ទនឿថា ព្រលឹងវិញ្ញាណមិនមានសាច់ញត្តិនឹងបានដោះលេងពីឋាននរកនៅពេលយប់ ដើម្បីទៅទទួលយកអាហារពីសាច់ញត្តិនៅពេលយប់ ហើយត្រូវត្រឡប់ទៅឋាននរកមុនអរុណរះ។
ព្រលឹងវិញ្ញាណទាំងនេះនឹងទៅគ្រប់ ៧ វត្ត ដើម្បីស្វែងរកសាច់ញត្តិ។ ប្រសិនបើវិញាណទាំងនោះ មិនឃើញកូនចៅខ្លួនមកវត្តទេ ពួកគេនឹងដាក់បណ្ដាសាតាមអារម្មណ៍ដែលខឹងឆេះឈួល។ ដូច្នេះហើយ ក្នុងឱកាសបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ អ្នកនៅរស់គួរតែនាំយកចង្ហាន់ទៅវត្តប្រគេនព្រះសង្ឃឬក៏ទៅវត្តដាក់បាយបិណ្ឌ ទោះបីតិចក្តីច្រើនក្តី ដើម្បីរំលឹក និងបូជាចំពោះបុព្វការីជន។
តាមព្រះតេជគុណ ឡឹម ទូ លិញ ពិធីដាក់បាយបិណ្ឌមិនត្រឹមតែជាសកម្មភាពជំនឿប្រពៃណីប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបង្កប់ន័យតម្លៃអប់រំយ៉ាងជ្រាលជ្រៅផងដែរ។ ក្រៅពីការប្រគេនចង្ហាន់ព្រះសង្ឃ ដាក់បាយបិណ្ឌ វត្តអារាមនីមួយៗក៏មានរៀបចំកម្មវិធីសូត្រ បរាភវសូត្រ ទាក់ទងនឹងមូលហេតុទាំង ១២ យ៉ាង ដែលនាំឲ្យមានសេចក្ដីវិនាស ក្នុងគោលបំណងដាស់សតិសម្បជញ្ញៈ និងប្រកាន់ភ្ជាប់ចិត្តសុចរិតក្នុងសហគមន៍។
ការចូលរួមក្នុងពិធីនេះ ប្រជាជនមិនត្រឹមតែបានធ្វើទានប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងបានស្តាប់ធម៌ផងដែរ ផ្តើមពីនោះលត់ដំចិត្តគំនិត ជៀសវាងសេចក្ដីវិនាសទាំងឡាយ ឆ្ពោះទៅរកជីវិតរីកចម្រើន និងសុភមង្គល។ ការធ្វើពិធីនៅពេលព្រឹកព្រលឹមក៏មានអត្ថន័យជាក់ស្តែងគឺកុំឲ្យខាតបង់ពេលវេលាក្នុងការងាររកស៊ីចិញ្ចឹមជីវិតប្រចាំថ្ងៃ។
ពិធីដាក់ដាក់បាយបិណ្ឌជាការបង្ហាញយ៉ាងស៊ីជម្រៅនៃជំនឿ ទំនៀមទំលាប់ ប្រជាប្រិយ និង ប្រពៃណីពុទ្ធសាសនា បង្ហាញពីការគោរពដល់បុព្វការីជន និងវិញ្ញាណក្ខន្ធតាមទស្សនទានរបស់ជនជាតិ ខ្មែរ ណាមបូ។ អាស្រ័យហេតុនេះ មិនត្រឹមតែឆ្លុះបញ្ចាំងពីជីវិតខាងវិញ្ញាណដ៏សម្បូរបែបប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងរួមចំណែកក្នុងការអភិរក្ស និងពង្រីកអត្តសញ្ញាណវប្បធម៌ប្រពៃណីនៅក្នុងសហគមន៍ផងដែរ៕
ផលិតដោយ៖ សឺន ហេង
